Mücadele kelimesinin köküne inersek “cidal” kelimesine rastlarız. Kubbealtı lugâtine göre mücadele şöyle açıklanmış:

“(ﻣﺠﺎﺩﻟﻪ) i. (Ar. cedel “tartışmak”tan mucādele)

1. Bir mesele üzerinde karşılıklı tartışma, uğraşma, didişme: Orada parlamentoda iktidarla muhâlefet birbiriyle münâkaşa, hatta mücâdele eder (Burhan Felek). Manzûmenin züppe vâli ile ilgili kısmında mektepli medreseli mücâdelesiyle de karşılaşıyoruz (Kaya Bilgegil).

2. Bir şeyin üstesinden gelmek için yılmadan, bıkmadan uğraşma, çalışma, didinme: “Hayat mücâdelesi.” Hakîkat yalana karşı mücâdeleye beni memur ediyor (Peyâmi Safâ).

3. Çatışma, vuruşma, savaş: Çünkü aşîret mücâdelelerinin başlıca iki sâiki vardır: Katl-i a’dâ ve icrâ-yı yağma (Cenap Şahâbeddin). Bizans-Arap mücâdelesinin en kanlı safhaları burada geçmiştir (Ahmet H. Tanpınar).”

Tanımdan da anlaşılacağı üzere bu Arapça kelimenin güç ile, öfke, rekabet ile ilgisi var. İngilizcede bir anlamda “debate” veya “challenge” sözcüklerine benzeyen mücadele, öz Türkçede didişme veya tartışma olarak anlamlandırılabilir.

Her şey gibi kelimeler de yaşarlar. Onların da ruhları, kişilikleri vardır.

Bu yönde mücadele kelimesini kısaca betimleyelim: Âdeta kızgın bir çocuğu, etrafta kaybettiği eşyasını hiddetle ararken görüyoruz. Etrafa hızlıca bakınıyor, şiddetle nefes alıyor, veriyor. Ara sıra anlamsız nidâlar atıyor… Veya, arkadaşının intikamını almak üzere erketeye yatmış genç bir delikanlıyı izliyoruz. Evvelinde belki akranları belki de hasımları tarafından hırpalanmış bu beden, gözlerinde öfke, ruhunda ateş, aklında tek soru ile beklemekte… Ya da, evladından, yârinden, değer verdiğinden ağır ve haksız sözler duymuş ve de bunu yutmuş birisine bakıyoruz. Yuttuğu ağırca sözleri işitirken başını öne eğmiş, karşılık vermiş, gitmiş olabilirler. Ama bakışlarında, bir süre iyice ağırlanmış kızıldan ve yakıcı bir misafir kalmış. Sonra ya gitmiş ya da saklanmış… Veya, eve varan son yokuşta bir baba, bir ana. Ellerinde poşetler. Alnında ter. Aklında diğerleri…

Bu kelimenin rengi: Kırmızı

Bu kelimenin sesi: Yüksekçe

Bu kelimenin sıfatları: Hiddetli, kızgın, öfkeli, hırçın, yırtıcı, yok edici, rekabet, yarış

Bu kelimenin elementi: Ateş

*Yazan: A. Yığılı